Septisizm

     
    ‘Doğru bilgiye ulaşmak mümkün değildir’

---

       Doğru bilgiye ulaşılamayacağını yani doğru bilginin imkansız olduğunu savunan filozoflara şüpheciler (kuşkucular, septisizm) denir. Bu yaklaşımı İlk Çağ’da Elealılar, Sofistler ve Septikler savunmuştur.

       Elea öğretisini Parmenides kurmuş, Zenon geliştirmiştir. Zenon’un amacı değişim, hareket ve çokluğun görüldüğü duyular dünyasına ilişkin düşüncelerimizin (bilgilerimizin) mantık bakımından çözülemez, çelişkilerle
yüklü olduğunu göstermektir.

      Sofistlere göre insan bilgisi duyu organlarımızla yaptığımız algılamalara dayanır ve bu algılamalarda insanın içinde bulunduğu şartlara göre değişir. Dolayısıyla insan doğru bilgiye ulaşamaz, doğru bilgi imkansızdır.

      Sofistlerin en ünlü temsilcisi Protagoras‘tır. Felsefesini ‘insan var olan ve olmayan her şeyin ölçüsüdür’ şeklinde özetlemiştir. Örneğin rüzgar üşüyen biri için kötü, yağmur bekleyen çiftçi için iyidir. Bilgi insandan insana, durumdan duruma değişir.

     Bir başka sofist Gorgias da şüpheciliği biraz daha ileri götürerek mutlak varlıktan da söz edilemeyeceğini şu sözüyle dile getirir. ‘Hiçbir şey yoktur. Var olsaydı da bilemezdik. Bilseydik de başkasına aktaramazdık’.

     Pyrrhon‘a göre nesneler hakkındaki gerçeği asla bilemeyiz.  Bizim elde ettiğimiz gerçeğin değil, bize görünenin bilgisidir. Herhangi bir şey hakkından kesin yargılara varmaktan kaçınmalıyız ve böylece ruhen de huzura ermiş oluruz.

     Atinalı Timon da nesnenin gerçek bilgisine değil görünenin bilgisine ulaşabileceğimizi bunun da sanılardan ibaret olacağını söylemiştir.

Video linki : https://www.youtube.com/watch?v=Rob3mb0hn5Y